http://jumnuoy.blogspot.com/2009/05/blog-post_05.htmlខាងក្រោមជាចំណាំខ្លះនៃអក្សរមិនតម្រួត ឬតម្រួត ដើម្បីជំនួយដល់ការសរសេរត្រឹមត្រូវ ៖
១. កិរិយាសព្ទ ឬគុណសព្ទទោល ដែលមានអក្សរមិនតម្រួត ឬគ្រវាត់ មិនផ្ញើជើង ដល់ចេញមកជានាមសព្ទត្រូវប្រើរាយតួ ។
កប់ (កិ) > កំណប់ (ន) កុំសរសេរ កម្នប់
កាច់ (កិ) > កំណាច់ (ន) កុំសរសេរ កម្នាច់
កាត់ (កិ) > កំណាត់ (ន) កុំសរសេរ កម្នាត់
ដឹង (កិ) > ដំណឹង (ន) កុំសរសេរ ដម្នឹង
តូច (គុ) > តំណូច (ន) កុំសរសេរ តម្នូច
ធំ (គុ) > ទំហំ (ន) កុំសរសេរ ទម្ហំ
ចង់ (កិ) > ចំណង់ (ន) កុំសរសេរ ចម្នង់
ជិះ (កិ) > ជំនិះ (ន) កុំសរសេរ ជម្និះ
ខុស (គុ) > កំហុស (ន) កុំសរសេរ កម្ហុស
គុំ (កិ) > គំនុំ (ន) កុំសរសេរ គម្នុំ
២. កិរិយាសព្ទ ឬគុណសព្ទដែលមានអក្សរតម្រួត ឬផ្ញើជើង គ្រវាត់ ដល់ចេញមកជានាមសព្ទ ត្រូវតែតម្រួតដូចគ្នា ។
ក្រង (កិ) > កម្រង (ន) កុំសរសេរ កំរង
ក្រាល (កិ) > កម្រាល (ន) កុំសរសេរ កំរាល
គ្រប (កិ) > គម្រប (ន) កុំសរសេរ គំរប
ឃ្លាន (កិ) > គម្លាន (ន) កុំសរសេរ គំលាន
ត្រាស់ (កិ) > តម្រាស់ (ន) កុំសរសេរ តំរាស់
ត្រិះ (កិ) > តម្រិះ (ន) កុំសរសេរ តំរិះ
ក្រ (គុ) > កម្រ (ន) កុំសរសេរ កំរ
ជ្រៅ (គុ) > ជម្រៅ (ន) កុំសរសេរ ជំរៅ
ស្ល (កិ) > សម្ល (ន) កុំសរសេរ សំល
ឆ្ការ (កិ) > ចម្ការ (ន) កុំសរសេរ ចំការ
ស្ទូច (កិ) > សន្ទូច (ន) កុំសរសេរ សន់ទូច
ស្ទូង (កិ) > សន្ទូង (ន) កុំសរសេរ សន់ទូង
ខ្ជិល (គុ) > កម្ជិល (ន) កុំសរសេរ កំជិល
ជ្រក (កិ) > ជម្រក (ន) កុំសរសេរ ជំរក
៣. កិរិយាសព្ទកត្តុវាចក (សម្រាប់អំពើខ្លួនឯង) ចេញទៅជាកិរិយាសព្ទហេតុកត្តុវាចក (ញ៉ាំងអ្នកដទៃឲ្យសម្រេចអំពើ) ។
ខ្ចាត់ (កិ.កត្តុ) > កម្ចាត់ (កិ.ហេតុ) មិនប្រើរាយជា កំចាត់
ខ្ចាយ (កិ.កត្តុ) > កម្ចាយ (កិ.ហេតុ) មិនប្រើរាយជា កំចាយ
ស្រេច (កិ.កត្តុ) > សម្រេច (កិ.ហេតុ) មិនប្រើរាយជា សំរេច
ជ្រាប (កិ.កត្តុ) > ជម្រាប (កិ.ហេតុ) មិនប្រើរាយជា ជំរាប
ប៉ុន្តែសព្ទដែលតម្រួតមិនកើត មានដូចជា ៖
ភ្លឺ (កិ.កត្តុ) > បំភ្លឺ (កិ.ហេតុ)
ផ្លើស (កិ.កត្តុ) > បំផ្លើស (កិ.ហេតុ)
ឃ្លាត (កិ.កត្តុ) > បង់ឃ្លាត (កិ.ហេតុ) ។ល។
បូកនឹងករណីលើកលែងមួយចំនួនដូចជា
ស្នើ សំណើ (តែមិនប្រើ សម្នើ)។
ស្កុង សំកុង រឺ សម្កុង។
ស្កុល សំកុល រឺសម្កុល។
ស្កូញ សំកូញ រឺសម្កូញ។
ស្កូវ សំកូវ រឺសម្កូវ។
ស្គម សំគម រឺសម្គម។
ស្គាល់ សំគាល់ រឺសម្គាល់។
ស្គុល សំគុល រឺសម្គុល។
ស្គោក សំគោក រឺសម្គោក។
ស្គាំង សំគាំងរឺសម្គាំង។
ស្ងាច សំងាច រឺសម្ងាច។
ស្ងាត់ សំងាត់រឺសម្ងាត់។
ស្នាក់ សំណាក់ រឺសម្នាក់។
សៀវភៅ ភាសាខ្មែរ (អគ្គទត្តោ គល់ សុភាព, ព.ស. ២៥៥១) ឬ វចនានុក្រមខ្មែរ (ជ.ណ, បោះពុម្ពគ្រាទី ៥)
១. កិរិយាសព្ទ ឬគុណសព្ទទោល ដែលមានអក្សរមិនតម្រួត ឬគ្រវាត់ មិនផ្ញើជើង ដល់ចេញមកជានាមសព្ទត្រូវប្រើរាយតួ ។
កប់ (កិ) > កំណប់ (ន) កុំសរសេរ កម្នប់
កាច់ (កិ) > កំណាច់ (ន) កុំសរសេរ កម្នាច់
កាត់ (កិ) > កំណាត់ (ន) កុំសរសេរ កម្នាត់
ដឹង (កិ) > ដំណឹង (ន) កុំសរសេរ ដម្នឹង
តូច (គុ) > តំណូច (ន) កុំសរសេរ តម្នូច
ធំ (គុ) > ទំហំ (ន) កុំសរសេរ ទម្ហំ
ចង់ (កិ) > ចំណង់ (ន) កុំសរសេរ ចម្នង់
ជិះ (កិ) > ជំនិះ (ន) កុំសរសេរ ជម្និះ
ខុស (គុ) > កំហុស (ន) កុំសរសេរ កម្ហុស
គុំ (កិ) > គំនុំ (ន) កុំសរសេរ គម្នុំ
២. កិរិយាសព្ទ ឬគុណសព្ទដែលមានអក្សរតម្រួត ឬផ្ញើជើង គ្រវាត់ ដល់ចេញមកជានាមសព្ទ ត្រូវតែតម្រួតដូចគ្នា ។
ក្រង (កិ) > កម្រង (ន) កុំសរសេរ កំរង
ក្រាល (កិ) > កម្រាល (ន) កុំសរសេរ កំរាល
គ្រប (កិ) > គម្រប (ន) កុំសរសេរ គំរប
ឃ្លាន (កិ) > គម្លាន (ន) កុំសរសេរ គំលាន
ត្រាស់ (កិ) > តម្រាស់ (ន) កុំសរសេរ តំរាស់
ត្រិះ (កិ) > តម្រិះ (ន) កុំសរសេរ តំរិះ
ក្រ (គុ) > កម្រ (ន) កុំសរសេរ កំរ
ជ្រៅ (គុ) > ជម្រៅ (ន) កុំសរសេរ ជំរៅ
ស្ល (កិ) > សម្ល (ន) កុំសរសេរ សំល
ឆ្ការ (កិ) > ចម្ការ (ន) កុំសរសេរ ចំការ
ស្ទូច (កិ) > សន្ទូច (ន) កុំសរសេរ សន់ទូច
ស្ទូង (កិ) > សន្ទូង (ន) កុំសរសេរ សន់ទូង
ខ្ជិល (គុ) > កម្ជិល (ន) កុំសរសេរ កំជិល
ជ្រក (កិ) > ជម្រក (ន) កុំសរសេរ ជំរក
៣. កិរិយាសព្ទកត្តុវាចក (សម្រាប់អំពើខ្លួនឯង) ចេញទៅជាកិរិយាសព្ទហេតុកត្តុវាចក (ញ៉ាំងអ្នកដទៃឲ្យសម្រេចអំពើ) ។
ខ្ចាត់ (កិ.កត្តុ) > កម្ចាត់ (កិ.ហេតុ) មិនប្រើរាយជា កំចាត់
ខ្ចាយ (កិ.កត្តុ) > កម្ចាយ (កិ.ហេតុ) មិនប្រើរាយជា កំចាយ
ស្រេច (កិ.កត្តុ) > សម្រេច (កិ.ហេតុ) មិនប្រើរាយជា សំរេច
ជ្រាប (កិ.កត្តុ) > ជម្រាប (កិ.ហេតុ) មិនប្រើរាយជា ជំរាប
ប៉ុន្តែសព្ទដែលតម្រួតមិនកើត មានដូចជា ៖
ភ្លឺ (កិ.កត្តុ) > បំភ្លឺ (កិ.ហេតុ)
ផ្លើស (កិ.កត្តុ) > បំផ្លើស (កិ.ហេតុ)
ឃ្លាត (កិ.កត្តុ) > បង់ឃ្លាត (កិ.ហេតុ) ។ល។
បូកនឹងករណីលើកលែងមួយចំនួនដូចជា
ស្នើ សំណើ (តែមិនប្រើ សម្នើ)។
ស្កុង សំកុង រឺ សម្កុង។
ស្កុល សំកុល រឺសម្កុល។
ស្កូញ សំកូញ រឺសម្កូញ។
ស្កូវ សំកូវ រឺសម្កូវ។
ស្គម សំគម រឺសម្គម។
ស្គាល់ សំគាល់ រឺសម្គាល់។
ស្គុល សំគុល រឺសម្គុល។
ស្គោក សំគោក រឺសម្គោក។
ស្គាំង សំគាំងរឺសម្គាំង។
ស្ងាច សំងាច រឺសម្ងាច។
ស្ងាត់ សំងាត់រឺសម្ងាត់។
ស្នាក់ សំណាក់ រឺសម្នាក់។
សៀវភៅ ភាសាខ្មែរ (អគ្គទត្តោ គល់ សុភាព, ព.ស. ២៥៥១) ឬ វចនានុក្រមខ្មែរ (ជ.ណ, បោះពុម្ពគ្រាទី ៥)
ខាងក្រោមជាចំណាំខ្លះនៃអក្សរមិនតម្រួត ឬតម្រួត ដើម្បីជំនួយដល់ការសរសេរត្រឹមត្រូវ ៖
១. កិរិយាសព្ទ ឬគុណសព្ទទោល ដែលមានអក្សរមិនតម្រួត ឬគ្រវាត់ មិនផ្ញើជើង ដល់ចេញមកជានាមសព្ទត្រូវប្រើរាយតួ ។
កប់ (កិ) > កំណប់ (ន) កុំសរសេរ កម្នប់
កាច់ (កិ) > កំណាច់ (ន) កុំសរសេរ កម្នាច់
កាត់ (កិ) > កំណាត់ (ន) កុំសរសេរ កម្នាត់
ដឹង (កិ) > ដំណឹង (ន) កុំសរសេរ ដម្នឹង
តូច (គុ) > តំណូច (ន) កុំសរសេរ តម្នូច
ធំ (គុ) > ទំហំ (ន) កុំសរសេរ ទម្ហំ
ចង់ (កិ) > ចំណង់ (ន) កុំសរសេរ ចម្នង់
ជិះ (កិ) > ជំនិះ (ន) កុំសរសេរ ជម្និះ
ខុស (គុ) > កំហុស (ន) កុំសរសេរ កម្ហុស
គុំ (កិ) > គំនុំ (ន) កុំសរសេរ គម្នុំ
២. កិរិយាសព្ទ ឬគុណសព្ទដែលមានអក្សរតម្រួត ឬផ្ញើជើង គ្រវាត់ ដល់ចេញមកជានាមសព្ទ ត្រូវតែតម្រួតដូចគ្នា ។
ក្រង (កិ) > កម្រង (ន) កុំសរសេរ កំរង
ក្រាល (កិ) > កម្រាល (ន) កុំសរសេរ កំរាល
គ្រប (កិ) > គម្រប (ន) កុំសរសេរ គំរប
ឃ្លាន (កិ) > គម្លាន (ន) កុំសរសេរ គំលាន
ត្រាស់ (កិ) > តម្រាស់ (ន) កុំសរសេរ តំរាស់
ត្រិះ (កិ) > តម្រិះ (ន) កុំសរសេរ តំរិះ
ក្រ (គុ) > កម្រ (ន) កុំសរសេរ កំរ
ជ្រៅ (គុ) > ជម្រៅ (ន) កុំសរសេរ ជំរៅ
ស្ល (កិ) > សម្ល (ន) កុំសរសេរ សំល
ឆ្ការ (កិ) > ចម្ការ (ន) កុំសរសេរ ចំការ
ស្ទូច (កិ) > សន្ទូច (ន) កុំសរសេរ សន់ទូច
ស្ទូង (កិ) > សន្ទូង (ន) កុំសរសេរ សន់ទូង
ខ្ជិល (គុ) > កម្ជិល (ន) កុំសរសេរ កំជិល
ជ្រក (កិ) > ជម្រក (ន) កុំសរសេរ ជំរក
៣. កិរិយាសព្ទកត្តុវាចក (សម្រាប់អំពើខ្លួនឯង) ចេញទៅជាកិរិយាសព្ទហេតុកត្តុវាចក (ញ៉ាំងអ្នកដទៃឲ្យសម្រេចអំពើ) ។
ខ្ចាត់ (កិ.កត្តុ) > កម្ចាត់ (កិ.ហេតុ) មិនប្រើរាយជា កំចាត់
ខ្ចាយ (កិ.កត្តុ) > កម្ចាយ (កិ.ហេតុ) មិនប្រើរាយជា កំចាយ
ស្រេច (កិ.កត្តុ) > សម្រេច (កិ.ហេតុ) មិនប្រើរាយជា សំរេច
ជ្រាប (កិ.កត្តុ) > ជម្រាប (កិ.ហេតុ) មិនប្រើរាយជា ជំរាប
ប៉ុន្តែសព្ទដែលតម្រួតមិនកើត មានដូចជា ៖
ភ្លឺ (កិ.កត្តុ) > បំភ្លឺ (កិ.ហេតុ)
ផ្លើស (កិ.កត្តុ) > បំផ្លើស (កិ.ហេតុ)
ឃ្លាត (កិ.កត្តុ) > បង់ឃ្លាត (កិ.ហេតុ) ។ល។
បូកនឹងករណីលើកលែងមួយចំនួនដូចជា
ស្នើ សំណើ (តែមិនប្រើ សម្នើ)។
ស្កុង សំកុង រឺ សម្កុង។
ស្កុល សំកុល រឺសម្កុល។
ស្កូញ សំកូញ រឺសម្កូញ។
ស្កូវ សំកូវ រឺសម្កូវ។
ស្គម សំគម រឺសម្គម។
ស្គាល់ សំគាល់ រឺសម្គាល់។
ស្គុល សំគុល រឺសម្គុល។
ស្គោក សំគោក រឺសម្គោក។
ស្គាំង សំគាំងរឺសម្គាំង។
ស្ងាច សំងាច រឺសម្ងាច។
ស្ងាត់ សំងាត់រឺសម្ងាត់។
ស្នាក់ សំណាក់ រឺសម្នាក់។
សៀវភៅ ភាសាខ្មែរ (អគ្គទត្តោ គល់ សុភាព, ព.ស. ២៥៥១) ឬ វចនានុក្រមខ្មែរ (ជ.ណ, បោះពុម្ពគ្រាទី ៥)
ពាក្យខ្មែរ អក្សរខ្មែរ
0 comments:
Post a Comment